Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία: Τι γίνεται όμως στην πράξη στην Ελλάδα - Έρευνα αποκαλύπτει

Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία είναι η 3η Δεκεμβρίου. Ποσοτική έρευνα του τακτικού βαρόμετρου δικαιωμάτων του Παρατηρητηρίου Θεμάτων Αναπηρίας της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (ΕΣΑμεΑ), που πραγματοποιήθηκε μεταξύ 7.10.2025 και 3.11.2025, σε δείγμα 2.716 ατόμων, είναι αποκαλυπτική για τις διακρίσεις που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία ή και σπάνιες παθήσεις σε όλα τα πεδία της κοινωνικής ζωής.

Τέσσερις στους δέκα ερωτηθέντες δηλώνουν ότι είναι λίγο ή καθόλου ενημερωμένοι σχετικά με τα δικαιώματά τους. Το ποσοστό των ατόμων που ενημερώνονται από δημόσιες υπηρεσίες είναι μονοψήφιο, με κύρια πηγή ενημέρωσης να θεωρείται η ΕΣΑμεΑ. Όσον αφορά την αντιμετώπιση από την ελληνική κοινωνία, το 56% θεωρεί πως η αναπηρία αντιμετωπίζεται με στερεότυπα και προκατάληψη. Ακολουθούν οι απαντήσεις «με οίκτο, λύπηση» (34%) και «αμηχανία» (33,2%). Λιγότεροι από ένας στους δέκα (8%) θεωρούν ότι αντιμετωπίζονται ισότιμα.

Στο ζήτημα της προσβασιμότητας και κινητικότητας, έξι στα δέκα άτομα δηλώνουν πως αντιμετωπίζουν «πάντα – συχνά» ή «μερικές φορές» εμπόδια προσβασιμότητας στον δημόσιο χώρο και σε δημόσιες υπηρεσίες, όπως οι δομές υγείας. Επιπλέον, το ποσοστό όσων χρειάζονται αμαξίδιο αλλά δεν το διαθέτουν αγγίζει το 63%. Πέρα από τη φυσική προσβασιμότητα, λίγο πάνω από επτά στους δέκα των ερωτηθέντων δηλώνουν πως δεν διαθέτουν υποστηρικτική τεχνολογία για πλοήγηση στο Διαδίκτυο, γεγονός που οδηγεί σε ψηφιακή απομόνωση.

Εργασιακός αποκλεισμός και παραβίαση των δικαιωμάτων

Η έρευνα διαπιστώνει και εργασιακό αποκλεισμό, ιδιαίτερα στις πιο παραγωγικές ηλικίες. Πάνω από οκτώ στους δέκα μέχρι 25 ετών και σχεδόν το 50% των ατόμων 25-34 ετών δηλώνουν πως δεν έχουν εργαστεί ποτέ. Ενώ, μόνο ένας στους τρεις δηλώνει πως είναι ενταγμένος στην εργασία. Οι απολαβές είναι επίσης ένα κρίσιμο θέμα. Οι μισοί ακριβώς από τους ερωτηθέντες απάντησαν ότι διαθέτουν μηνιαίο ατομικό εισόδημα έως 385 ευρώ.

Ως αποτέλεσμα, οκτώ στους δέκα βασίζονται στη βοήθεια του οικογενειακού ή του φιλικού περιβάλλοντος για την κάλυψη των καθημερινών τους αναγκών και την ανεξάρτητη διαβίωση. Παρόλο που το μέτρο του «προσωπικού βοηθού» κινείται στη σωστή κατεύθυνση, μόνο το 3,3% του δείγματος, δηλαδή 90 άτομα, κάνει χρήση της συγκεκριμένης υπηρεσίας. «Η καθολική επέκταση του μέτρου κρίνεται επιτακτική», αναφέρει η ΕΣΑμεΑ.

Σε περιπτώσεις παραβίασης των δικαιωμάτων τους, επτά στους δέκα δηλώνουν ότι δεν απολαμβάνουν την αποτελεσματική προστασία των νόμων και της Δικαιοσύνης. Τέλος, μεγάλη ανησυχία προκαλεί το πολύ μικρό ποσοστό των ατόμων –τρεις στους δέκα– τα οποία, αφού δέχτηκαν σωματική – σεξουαλική βία, κατήγγειλαν το περιστατικό στην αστυνομία.

Δείτε τη συνέντευξη Τύπου κατά την οποία παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα της έρευνας - Συντόνισε η δημοσιογράφος της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ Σοφία Χρήστου. Μίλησε ο πρόεδρος της Ε.Σ.Α.μεΑ. Ιωάννης Βαρδακαστάνης, σχολίασαν οι δημοσιογράφοι Γιώργος Σακκάς (ΒΗΜΑ) και Βασιλική Αγγουρίδη (News4Health, Euraktiv) ενώ την παρουσίαση της έρευνας έκανε η κ. Φανή Προβή, επιστημονική υπεύθυνη του Παρατηρητηρίου Θεμάτων Αναπηρίας και Στέλεχος της Ε.Σ.Α.μεΑ.